Qeveria duhet të vendosë deri në fund të vitit nëse do t’i bashkohet iniciativës së Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë të Evropës Qendrore (CEFTA), e cila do të shohë shoferët nga një vend i CEFTA-s të udhëtojnë në një tjetër pa pasur nevojë për karton jeshil. Nëse kjo vendoset, qytetarët e Maqedonisë nuk do të duhet të blejnë karton jeshil pas një deri në dy vjet për të hyrë në Serbi, Shqipëri, Mal të Zi, Moldavi dhe Bosnjë e Hercegovinë.
Për dy vite, në vendet e rajonit potencialisht do të mund të udhëtojmë pa karton të gjelbër. Një paralajmërim i tillë vjen nga CEFTA, ndërsa kumtoi se qëllimi përfundimtar i masave të propozuara për të përmirësuar procesin e sigurimit të përgjegjësisë ndaj palëve të treta në tregjet CEFTA është t’u mundësojë shoferëve të udhëtojnë pa karton jeshil ose përgjegjësinë e duhur ndaj palëve të treta lidhur me dokumentet e sigurimit deri në tetor 2026. Siç u tha, qëllimi i ndërmjetëm i këtyre masave, të cilat u miratuan nga Komiteti i Përbashkët i CEFTA-s në fillim të tetorit të këtij viti, dhe që janë rekomandime për palët në marrëveshjen përkatëse, është ulja e tarifave administrative për marrjen e kartonit jeshil në tetor 2025 dhe mundësojnë njohjen e sigurimit të përgjegjësisë ndaj palëve të treta bazuar në targat e regjistrimit të lëshuara në faqet e Marrëveshjes Shumëpalëshe.
Gjithashtu, në vendim shtohet se Komiteti i përbashkët i saj u ka bërë thirrje palëve që të dixhitalizojnë plotësisht dokumentet e sigurimit dhe të nisin shkëmbimin elektronik të këtyre dokumenteve. Qëllimi i këtij tranzicioni dixhital, siç u theksua, është të eliminojë nevojën për dokumente sigurimi fizik kur udhëtoni brenda rajonit CEFTA.
Nga Byroja Kombëtare e Sigurimeve që përfaqëson kompanitë e sigurimit nga Republika e Maqedonisë së Veriut – anëtare në organizatat dhe institucionet ndërkombëtare të sigurimit, thonë se kartoni i gjelbër është ende një dokument i nevojshëm për hyrje me automjet në çdo vend të Evropës, si dhe në Serbinë, Shqipërinë, Malin e Zi, BiH dhe Moldavinë fqinje. Shtojnë se ai është në funksion dhe nuk dihet se kur dhe nëse do të ketë ndryshime në lidhje me përdorimin e tij. Sipas Byrosë Kombëtare të Sigurimeve, çështja e bashkimit të kartonit të gjelbër dhe përfshirja e primit të kartonit në policën e sigurimit të përgjegjësisë automobilistike – është një çështje shumë komplekse dhe serioze që i nënshtrohet rregullimit ndërkombëtar dhe vendas.
“Nuk është diçka që mund të ndryshohet brenda natës, dhe për këtë arsye nuk duhet të spekulohet dhe përdoruesit nuk duhet të mashtrohen. Është e vërtetë që kjo temë po diskutohet në rajon, por për momentin – nuk ka konsensus apo qëndrim të përbashkët, sepse shtetet anëtare të CEFTA-s kanë në përdorim modele krejtësisht të ndryshme të funksionimit të sistemit të kartonit jeshil”.
Për më tepër, thonë në Byronë Kombëtare të Sigurimeve, ndryshimet rreth kartonit jeshil varen nga dispozitat e brendshme dhe Rregulloret e Brendshme (IR) të Këshillit të Byrove në Bruksel, nga Ligji për sigurimin e detyrueshëm në komunikacion, Marrëveshjet dypalëshe të lidhura ndërmjet Byrove Kombëtare në rajon dhe më gjerë, Sistemi tarifor i zbatuar dhe Rregulloret e Byrove Kombëtare të Sigurimeve për përpunimin dhe pagesën e dëmeve sipas kartonit të gjelbër sipas Dekreteve të Brendshme të Këshillit të Byrove në Bruksel.
“Është e vërtetë se Sekretariati i CEFTA-s është i hapur për çdo ndryshim në lidhje me kartonin e gjelbër, por bëhet fjalë vetëm për një mendim dhe pikëpamje të njëanshme për mënyrën dhe nevojën e përdorimit ose mospërdorimit të Kartonit të Gjelbër si dokument për hyrjen me mjete motorike në vendet e CEFTA-s. Jo prakticiteti i idesë së shfuqizimit të tij vetëm për vendet e CEFTA-s është aq më tepër që qytetarët do ta përdorin atë për të hyrë në çdo shtet tjetër anëtar të BE-së dhe nënshkrues të Marrëveshjes Shumëpalëshe të miratuar nga Këshilli i Byrove-Bruksel. Në këtë kohë, pronarët e mjeteve motorike nuk duhet të ngatërrohen dhe të spekulohen. Kartoni jeshil është në funksion dhe është i nevojshëm”, informojnë nga BKS.
Në ndërkohë, Qeveria duhet të vendosë deri në fund të vitit nëse do t’i bashkohet iniciativës së Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë të Evropës Qendrore (CEFTA), e cila do të shohë shoferët nga një vend i CEFTA-s të udhëtojnë në një tjetër pa pasur nevojë për karton jeshil. Nëse kjo vendoset, qytetarët e Maqedonisë nuk do të duhet të blejnë karton jeshil pas një deri në dy vjet për të hyrë në Serbi, Shqipëri, Mal të Zi, Moldavi dhe Bosnjë e Hercegovinë. Nga Qeveria thonë se kanë marrë draft-udhërrëfyesin nga CEFTA dhe institucionet përgjegjëse për atë sektor janë duke punuar me propozime se si të bëhet. Mirëpo, shtojnë se procesi është kompleks dhe çdo gjë duhet të lëvizë gradualisht. Marrëveshja për heqjen e kartonit jeshil mes vendeve të CEFTA-s, për të lehtësuar lëvizjen e njerëzve dhe mallrave brenda CEFTA-s, do të konfirmohet në takimin e ardhshëm ministror të planifikuar për në dhjetor.
