Partitë pro-evropiane në qendër komandojnë një shumicë, pavarësisht se votuesit devijojnë djathtas. Por rruga e Ursula von der Leyen drejt rizgjedhjes është e mbushur me vështirësi.
Rreth 185 milionë votues në 27 vende të BE-së kanë thënë fjalën e tyre dhe partitë e krahut të djathtë kanë parë që mbështetja po rritet në të gjitha cepat e kontinentit, duke anuar balancën e pushtetit në Parlamentin Evropian.
Por rritja e parashikuar e mbështetjes për partitë e ekstremit të djathtë nuk ishte aq e theksuar sa disa prisnin, që do të thotë se nëse ka vullnet të mjaftueshëm politik, koalicioni pro-evropian në qendër do të qëndrojë.
Edhe pse më i tensionuar se kurrë më parë, i ashtuquajturi ‘koalicion i madh’ midis Partisë Popullore Europiane (EPP) të qendrës së djathtë, Socialistëve dhe Demokratëve të qendrës së majtë (S&D) dhe grupit liberal, Renew Europe, siguroi 403 ligjvënës – rreth 56% nga të gjitha vendet – mes tyre, sipas vlerësimeve të mëngjesit të së hënës.
Këto parti kanë bashkëpunuar për vite në nivel të BE-së, duke ndërtuar një mur mbrojtës për të parandaluar hyrjen e së djathtës radikale në rrjedhën kryesore politike. Ndërsa shumica e tyre tani është më e ngushtë, këto grupe mund të vazhdojnë të punojnë së bashku për të siguruar që makina legjislative e BE-së të funksionojë pa probleme gjatë mandatit të dhjetë të ardhshëm.
Të gjithë sytë do të jenë tashmë te fituesit e zgjedhjeve, PPE, e cila shënoi një fitore të qartë dhe konsolidoi dominimin e saj në dhomën e re.
Kandidatja kryesore e saj Ursula von der Leyen ka treguar më parë gatishmërinë e saj për të punuar me parti të caktuara që ulen me Konservatorët dhe Reformistët Evropianë të së djathtës së djathtë (ECR).
Por sinjalet fillestare që vijnë nga kampi i PPE, megjithatë, sugjerojnë se ata do të qëndrojnë besnikë ndaj aleatëve të tyre tradicionalë në qendër. Presidentja evropiane Roberta Metsola tha : “Nga parashikimet e para duket se qendra konstruktive, pro-evropiane ka mbajtur.”
Von der Leyen u ofrua gjithashtu të punonte me socialistët dhe liberalët për të ndërtuar një “shumicë në qendër për një Europë të fortë”, duke kalibruar me kujdes fjalët e saj për të qetësuar kritikët.
“Me fjalë të tjera, qendra po mban,” shtoi von der Leyen. “Por është gjithashtu e vërtetë që ekstremet në të majtë dhe të djathtë kanë fituar mbështetje dhe kjo është arsyeja pse rezultati vjen me përgjegjësi të madhe për partitë në qendër.”
Megjithatë, duke qenë se Parlamenti Evropian nuk punon përmes një koalicioni të qëndrueshëm, por koalicioneve çështje pas çështjesh që formohen sipas projektligjit legjislativ në fjalë – dhe meqenëse grupet nuk votojnë gjithmonë në një bllok me rebelime të përbashkëta – kjo mund të nënkuptojë diferenca të ngushta votimi, veçanërisht për dosjet delikate si ato që lidhen me Marrëveshjen e Gjelbër Evropiane.
Hapësira e kufizuar për manovrim mund të bëjë që EPP të mbështetet tek partnerët në të djathtë të saj në një bazë ad-hoc – duke përfshirë vendimin e parë të gjysmëciklit të ri për të sjellë një president të ri të Komisionit.
Qendra i udhëheq zgjedhjet por… a do të mjaftojë?
Aritmetika e Parlamentit Europian gjithashtu mund të ndryshojë pasi të ardhurit ose partitë që aktualisht janë politikisht të pastrehë në Parlamentin Europian të negociojnë anëtarësimin në grup.
Bisedimet mbi lidhjet partiake pritet të nisin të hënën.
Me shumë nga këto parti që i përkasin të djathtës ekstreme, kjo do të thotë se një riorganizim i mundshëm mund të forcojë numrat e dy grupimeve të ekstremit të djathtë, Identiteti dhe Demokracia (ID) dhe Konservatorët dhe Reformistët Europianë (ECR).
Partitë e kategorizuara aktualisht si të palidhura përfshijnë Fidesz-in e Viktor Orbanit, që vlerësohet të ketë siguruar 10 vende, të cilat mund të kërkojnë t’i bashkohen ECR-së dhe të rrisin më tej numrin e grupimit nacionalist.
Marine Le Pen – Tubimi Kombëtar Francez i së cilës ishte fituesja e madhe e natës, duke fituar më shumë se 31% të votave dhe duke e shtyrë Presidentin Emmanuel Macron të thërriste zgjedhje të parakohshme legjislative – ka treguar gjithashtu oreksin e saj për të formuar një supergrupim të djathtë, duke përfshirë Giorgian.
Meloni ka të ngjarë t’i luajë letrat e saj me kujdes, pasi rehatia me Le Pen mund t’i prishë mundësitë e saj për të bashkëpunuar në baza ad-hoc dhe në këtë mënyrë të ketë një aksion përfundimtar në formësimin e politikës së BE-së.
Partitë aktualisht pa një familje politike përfshijnë gjithashtu AfD-në e luftuar të Gjermanisë, e cila pavarësisht nga një sërë skandalesh të kohëve të fundit që përfshinin hetime për ndikimin e huaj dhe lidhjet neo-naziste, doli e dyta në Gjermani me 16 vende në Parlamentin Europian.
Riorganizimi i grupeve gjithashtu mund të dëmtojë më tej numrin e grupit të qendrës Renew Europe, i cili pësoi humbje masive, duke rënë 22 vende sipas vlerësimeve.
Presidentja e tyre Valérie Hayer ka treguar tashmë se Partia Popullore Holandeze për Liri dhe Demokraci (VVD) do të përjashtohet që të hënën për të rënë dakord për të hyrë në qeveri me Partinë e ekstremit të djathtë për Liri (PVV) të Geert Wilders në Holandë.
Marrëveshja holandeze u arrit vetëm disa ditë pasi grupi Renew Europe u zotua publikisht se nuk do të hynte kurrë në qeveri me partitë e ekstremit të djathtë “në asnjë nivel”. /Euronews.al/
