Për ngjarjen e 9 dhe 10 majit të vitit 2015 u dënuan 37 veta si pjesë e grupit të quajtur të Kumanovës, shumica prej tyre shtetas të Kosovës.
Një nga dëshmitë ishte edhe ajo e Sami Ukshinit – komandant Sokolit që po ua risjellim në vijim.
Sokoli: Ja kush organizoi 9 Majin
Në njërën nga seancat e fundit gjyqësore ku po gjykoheshin të akuzuarit për rastin “Kumanova- Lagjja e Trimave” është rrëfyer Sami Ukshini, i njohur në opinion si “Sokoli”- nofkë kjo e tij që nga konflikti i vitit 2001, përcjell INA.
Ai në detaje para gjykatës ka folur që nga dita e ardhjes së tij në Kumanovë e deri në ditën e 9 majit, kur shpërtheu përleshja e armatosur mes njësitit special të Maqedonisë me grupin e armatosur në Lagjen e Trimave- Kumanovë.
Në pyetjen e avokates mbrojtëse Artene Ademi Iseini se kur, pse dhe për çfarë arsye ka ardhur Sami Ukshini në Maqedoni, ky i fundit me përgjigje:
“Arsye ka shumë. Megjithatë, kryesorja është se: këtu kam qenë edhe në vitin 2001 si organizatorë i UÇK-së. Ushtria atëherë u demobilizua si rezultat i Marrëveshjes së Ohrit, por ajo nuk u respektua asnjëherë e nuk respektohet deri më sot. Në kushte normale duhej të realizohet deri më vitin 2004. Ndodhi e kundërta, ky shtet i fryu nacionalizmit. Kujtoj se unë jam patriot dhe jo shovinist. Arsye tjetër është se i kam njohur disa pjesëtar të grupit. Kam mundur të vijë edhe pas 2004-ës, por këtë e pata lënë si një realitet të hidhur”.
Sami Ukshini – Sokoli në mënyre kategorike ka mohuar se është organizator i grupit.
“Jo! Sikur të kisha qenë organizator, s’do isha këtu. Ka mundur të jetë më keq, ndoshta edhe më mirë, por këtu (në gjykatë) s’do të ishim”, ishte decid Sokoli.
Ai ka folur edhe për kontaktin e parë me grupin, duke mohuar se ka qenë në Gushincë, shkruan gazeta Lajm.
“Jo! Kontaktin e parë me grupin e kam pasur me 26 prill. Shoku im, tashmë i ndjerë, Xhafer Zymberi më ka kontaktuar dhe kërkoi që t’i përkrahë. Pas një presioni pranova t’i përkrahë”.
Sokoli rrëfeu rastin nga momenti kur është zgjuar nga krismat. “Rreth orës 5 e mëngjesit jam zgjuar nga krismat. Kam dalë shpejt dhe kam parë se ka gjuajtje nga të gjitha anët, edhe prej ajrit nga helikopteri. Dëgjoja disa policë duke thënë se janë qëlluar nga snajperistë në këmbë. Snajperistët asnjëherë nuk qëllojnë në këmbë. Shpesh policët që kanë dëshmuar kanë thënë se u është bërë pritë. Nuk bëhet pritë atje ku dikush flenë”.
Ai pranon se ka pasur uniformë të gjelbër me emblemë të UÇK-së. Sokoli potencon se policia nuk i ka paralajmëruar aspak.
“Jo! Arsenali që përdorte njësiti nuk ishte për kontrollë. Dua t’i shpjegoj prokurores se sikur të kishte qenë pritë do të ishin vra më shumë policë. Viktimat mund të kenë qenë vrarë nga vet policia e Maqedonisë. Policia e këtij shteti masovikisht ka sulmuar. Më bazë të plagëve shihet se janë vrarë nga kalibër i rëndë, që ne nuk e kemi poseduar. Unë kam pasur kallash timin personal”, shtoi Sokoli më tutje në rrëfimin e tij.
Duke ritheksuar se ai personalisht nuk është organizator, Sokoli kujton se pyetjes “cili ishte qëllimi që qëndroi nga 3-9 maj” nuk po mund t’i jep përgjigje.
“Këtë pyetje po ia parashtroj vetes tashmë dy vite. Unë s’kam qenë organizator. Më 7-8 maj jam parë me Beg Rizajn dhe Mirsad Ndrecaj u kam thënë se rrezikojmë veten dhe lagjen nëse rrimë këtu. Ata kanë qenë shumë të sigurt në veprimet e tyre. Tre ditët e fundit ka pasur dron, shenj që duhej të lëviznim. Por, ata dy ishin të vendosur se nuk duhet të lëviznim. Nuk më dëgjuan”, pohoi Sokoli.
“Telefonatat që janë prezantuar në gjykatë kanë pasur të ndërruar kohën e kontaktit, disa fare nuk janë prezantuar. Për mua kjo është montim, si i gjithë ky rast. Më keni nxjerrë si të parin. Të kisha qenë organizator nuk kishte me ndodh kjo, s’jam aq naiv.
Shumë prej dëshmitarëve të mbrojtur (policë) kanë zbuluar se 3-4 ditë përpara kanë hyrë në lagje. Policia ka mundur ndryshe ta bëjë operacionin. Policia ka pasur mision për të na likuiduar.”
Kush i ofroi siguri grupit?
Në pyetjen e avokates mbrojtëse Artene Ademi Iseini: “Potencuat se Begu dhe Mirsadi kanë qenë të sigurt, prej nga?”
Sokoli me përgjigje: Kur ju thash se duhet të largohemi më thanë se po frikësohem. Më dhanë një cigare. Më thanë se këtu do të rrimë deri më 19 maj.
Çfarë qëllimi kishin?- vazhdoi me pyetje avokatja.
“Qëllimi ishte Marrëveshja e Ohrit, por jo të kryejmë sulm, siç pretendon policia”
Avokatja: A keni mundur t’i qëlloni policët? Theksuat se i keni parë ditë më parë në lagje.
“Nuk kemi pasur asi qëllimi”, përgjigjet kategorikisht Sokoli.
Avokatja: Kur filloi konflikti a tentuat ta ndalni?
“Unë s’kam pasur telefon sulmi ishte masiv. Kur ndërhyri policia ne mbetëm të ndarë në dy grupe. Mirsadi dhe Begu ishin në grupin tjetër. Në tanë kohën kemi tentuar me mbijetuar. Shefqet Kallaç ka kontaktuar me OSBE. Policia asnjëherë s’ka qenë e interesuar që ne të dorëzohemi. Aty shihet qëlllimi i tyre për të na eliminuar. Ndjej keqardhje për ata që kanë humbur jetën, nga të dy palët.
Në një telefonat është shkëputur pjesa kur Mirsadi thotë që ne të parët të dorëzohemi, e pas 5 minuta edhe grupi tjetër. Dorëzimi, dikur ka ora 19. Pasi që jemi dorëzuar një pjesë policisë deshi të na vrasë, të tjerë të na mbrojnë. Në ndërkohë një polic rastësisht plagos veten dhe një koleg të tij. Pastaj luftimet vazhdonin. Neve na lidhën, na shqelmonin. Më morën mua, Genc Sefaj dhe Valdet Zekaj për t’i thirrur të tjerët që të dorëzohen. Neve na përdorin si mburoja të gjalla. Ne bërtitnim, por kishte krisma dhe s’na dëgjonin. Ora 21:30 janë ndalë gjuajtjet, kam dëgjuar Begun duke bërtitur UçK. Na kanë shtyrë për tokë, na shkelnin nëpër gjithë pjesët e trupit e pastaj na kanë sjellë në Shkup. Gjithë kjo ka ndodhur në një shtet që po pretendon të hyjë në BE dhe NATO”
A do të ishin pasojat më të vogla nëse pranohej paralajmërimi i juaj që të dorëzoheni?- insiston avokatja mbrojtëse.
“Normal, asgjë s’kishte me ndodhë! Pasi që jemi dorëzuar janë vra 5 persona, pastaj ë nesërmen 3 polic. Vet policët janë konfuz, normal gjithë ai sulm, njeriu se kupton se çfarë ka ndodhë. Edhe mua mu ka deshtë kohë që ta kthejë filmin”, u shpreh Sokoli.
Sokoli rikujton se Mirsadi ka qenë kryesori ndërsa Begi zëvendësi i tij.
Sokoli ishte humanist
“Më 2001 kam marrë vendim që të burgosur maqedonas tu dorëzohen ndërkombëtarëve dhe të njëjtit nuk janë keqtrajtuar. Janë respektuar të drejtat e njeriut sipas Konventës së Gjenevës. Të isha kthyer tani në ora 16 të 9 majit, nuk do të isha dorëzuar.
Më 9 maj Valdet Zekaj në ndërkohë më ka thënë se një shtëpie që po i dilte flaka ai kishte parë dy të moshuar dhe më pyeti nëse do të mund të shkonte që t’i shpëtonte. Unë i kam dhënë leje dhe Zekaj i ka shpëtuar që të dy”, tha Sokoli.
Vitin e kaluar në “Lagjen e Trimave” në Kumanovë, një grup i armatosur është përleshur me forcat e sigurisë të Maqedonisë. Nga rasti në fjalë, u vranë 8 policë nga njësitet speciale dhe nga njësitet e veçanta të MPB-së, ndërkaq 4 të tjerë u plagosën. Ndërkaq, humbën jetën edhe 10 pjesëtar të grupit të armatosur.
Demë Shehu rrëfeu
I akuzuari Demë Shehu kohë më parë theksoi gjatë seancës se është i bindur se Mirsad Ndrecaj dhe Beg Rizaj nuk janë dorëzuar pasi duke njohur ata personalisht, e di se ata nuk e kanë pasur praktikë në asnjë luftë ku kanë marrë pjesë që të dorëzohen.
Shehu i cilësoi dy liderët e ndjerë të grupit si heronj dhe kërkoi që askush të mos i akuzojë ata se e kanë marrë dikë në qafë.
Ai është i sigurt se para se të hynte grupi në Maqedoni, Begu dhe Mirsadi i kishin pyetur secilin nga anëtarët nëse duan vërtetë të vijnë për të luftuar për të drejtat e shqiptarëve, ose do të qëndrojnë në Kosovë dhe secili vullnetarisht kishte pranuar të përfshihet.
Gjatë fjalimit të tij përfundimtar, Shehu i tha gjykatës se grupi ishte zënë në pritë në lagje dhe kishte ndjenjën se po të mos ishte ai i zgjuar, i gjithë grupi do të ekzekutohej në gjumë nga njësitet speciale. Shehu mallkon veten që është dorëzuar duke marrë parasysh gjendjen në të cilën është tani.
“Më vjen keq që nuk nëjta me Begun dhe Mirsadin. Gjithë bota të çohet e të më thotë se Begu dhe Mirsadi janë dorëzuar unë nuk u besoj kurrë. Se ata kanë shkruar historinë. E atyre që na kanë çu atje në Lagje, u them vetëm dreçi qoftë me ju”, ka thënë Demë Shehu.
Shehu i kërkoi llogari prokurorisë edhe për akuzat për gjoja qëllime materiale dhe mohoi edhe gjithë akuzat se kanë ndonjë lidhje me qëllime politike. Tha se qëllimi kombëtar është shkaku i vetëm që i ka sjellë ata në Lagjen e Trimave.
Dosja 40 faqe e Prokurorisë
Në Gjykatë prokuroria për krim të organizuar dhe korrupcion do të duhet që të prezantojë pjesën e dytë nga fjala përfundimtare, pasi në seancën e kaluar, disa orë, prokurori Naum Panoski ka prezantuar pjesë nga provat kundër të akuzuarëve.
Në seancën e fundit prokurori Panovski ka përmendur edhe pjesë të bisedave të përgjuara të të akuzuarëve të cilët disa muaj, si dhe në ditën e sulmit, kanë qenë të ndjekur me urdhër gjykate. Nesër prokurori do të duhet të zbardh edhe prova të reja të cilat i ka kundër të akuzuarëve, si dhe të deklarohet se çfarë dënimesh kërkon prokuroria dhe një bazë të cilave prova.
Argumentimi përmbyllës i prokurorisë është rreth 40 faqe. Prokurori, Naum Panoski në gjykatë ka përmendur edhe pjesë të provave të ofruara nga PI masat, të cilat në përputhje me ligjin, gjatë procedurës, kanë qenë të prezantuara në gjykimin me dyer të mbyllura për opinionin. Në bisedat e përgjuara, prokurori Panoski ka thënë se ka edhe të tilla, sipas të cilave vërtetohet se të akuzuarit kanë kontaktuar me persona të panjohur, për të marrë informacione se ku gjendet policia. Sipas prokurorisë, të akuzuarit në ditën e sulmit kanë kontaktuar edhe me Artan Grubin, i cili ka negociuar që ata të dorëzohen tek forcat policore. Ka edhe bisedë të inçizuar në të cilën personi i panjohur i njofton të akuzuarit (organizatorët) se snajperistë fshihen pas ambulancës, ka thënë Panoski.
Në gjykim, derisa prokurori i ka prezantuar argumentet përmbyllëse, disa të akuzuar janë ngritur në këmbë dhe kanë kërkuar nga gjykata që të dalin jashtë nga salla me arsyetimin se prokrori po thotë të pavërteta dhe marrëzira. Të akuzuarit kanë kërkuar nga gjykata që në seancë gjyqësore të dalin si dëshmitarë edhe Nikolla Gruevski, Sasho Mijalkov, Gordana Jankulovska, Ali Ahmeti dhe Artan Grubi. Një pjesë e të akuzuarëve para gjykatës kanë pohuar se ata duhet të dëshmojnë, pasi, siç kanë thënë, edhe ata janë përzer në orgaanizimin e sulmit terrorist. Gjykata e ka refuzuar një propozim të tillë.
Në Lagjjen e Trimave më 9 dhe 10 maj para dy viteve jetën e humbën tetë pjesëta të forcave policore, kurse rreth dyzet të tjerë kanë qenë të plagosur.Kurse nga grupi i armatosur u vranë 10 pjesëtarë.(INA)
