Ministri për Çështje Evropiane, Orhan Murtezani, në emër të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut, nënshkroi Marrëveshjen për Instrumentin për Reforma dhe Rritje, pas emërimit të tij si koordinator nacional për instrumentin në fjalë. Kjo Marrëveshje përcakton parimet e bashkëpunimit financiarë në mes Komisionit Evropian dhe Qeverisë së Maqedonisë së Veriut dhe detyrimet dhe kushtet që vendi duhet t’i përmbushë për lirimin e financimit përmes Instrumentit, transmeton Portalb.mk.
“Në përputhje me vendimin implementues të Komisionit të 23 tetorit të vitit 2024, me të cilin miraton Agjendën Reformuese të Maqedonisë së Veriut, Bashkimi Evropian vë në dispozicion një kontribut të përgjithshëm financiar deri më 215,342,394 EURO si mbështetje të pakthyeshme (jo të rimbursueshme) dhe kontribut të përgjithshëm financiarë deri më 535,012,159 EURO si mbështetje për kredinë (huanë), të cilat do të lirohen pas vlerësimit pozitiv për përmbushje të kënaqshme nga shfrytëzuesi i kushteve për pagesë të përcaktuara në Agjendën Reformuese”, thuhet në njoftimin e MÇE-së.
Rregullorja (BE) 2024/1449 e Parlamentit Evropian dhe Këshillit të BE-së vendosi “ Instrumentin për Reforma dhe Rritje për Ballkanin Perëndimorë” për të mbështetur procesin e zgjerimit duke përshpejtuar harmonizimin me legjislacionin e BE-së, përshpejtimin e integrimit ekonomik rajonal si dhe konvergjencën socio-ekonomike me Unionin. Pritet që Kuvendi i Republikës së Maqedonisë së Veriut, së shpejti ta ratifikojë Marrëveshjen për Instrumentin për reforma dhe rritje, me ҫka do të lirohen gjithsej 52.5 milionë euro, një pjesë në formë kredie dhe një pjesë në formë të mjeteve të pakthyeshme.
Agjenda e reformës e Maqedonisë së Veriut u miratua më 23 tetor 2024 nga Komisioni Evropian, e njëjta është e orientuar drejt adresimit të sfidave thelbësore që pengojnë konvergjencën socio-ekonomike të vendit me Bashkimin Evropian (BE). Nga e njëjta, varet edhe lëshimi i parave, fonde të BE-së, për vendin tonë.
Ndryshe, Ministria për Çështje Evropiane po zhvillohen një platformë online, e cila do të sigurojë transparencë të plotë në implementimin e Agjendës Reformuese. Kjo platformë do të mundësojë qasje të drejtpërdrejtë të qytetarëve dhe grupeve të interesit në informacionet për reformat, datat e ekzekutimit dhe projektet përkatëse. Lista dhe hapat e implementimit do të jenë të disponueshëm në mënyrë të vazhdueshme për publikun. Edhe pse nuk është përcaktuar ende një datë e saktë, Murtezani siguron se puna për ndërtimin e platformës është në proces dhe ajo do të jetë e gatshme sa më shpejt të jetë e mundur.
Plani për Rritje për Ballkanin Perëndimor prej 6 miliardë eurosh u miratua nga Komisioni Evropian me 8 nëntor 2023. Ai bazohet në katër shtylla: forcimi i integrimit ekonomik në tregun unik të BE-së; forcimi i integrimit ekonomik brenda Ballkanit Perëndimor përmes tregut të përbashkët rajonal; përshpejtimi i reformave fundamentale dhe rritja e asistencës financiare për të ndihmuar reformat.
Në prill dhe maj 2024, Parlamenti Evropian dhe Këshilli i BE-së ranë dakord që vendet e Ballkanit Perëndimor të marrin 6 miliardë euro nga Brukseli, dy miliard do të jenë para pa kthim, ndërsa tjerat në formë të kredive.
750 milionë euro janë të destinuara për Maqedoninë e Veriut, kurse kësti i parë do të jetë shtatë përqind, përkatësisht 52.5 milionë euro.
